Η επίπτωση της απαγόρευσης κυκλοφορίας λόγω Covid-19 στα χαρακτηριστικά των ιατροδικαστικών περιστατικών στην Ελλάδα. Σύγκριση μεταξύ 2019 και 2020.
Εμμανουήλ Ι. Σακελλιάδης1, Κωνσταντίνος Δ. Κάτσος2, Ευμορφίλη Ι. Ζούζια3, Χαρά Α. Σπηλιοπούλου4, Σωτήριος Τσιόδρας5
1Επικ. Καθηγητής Ιατροδικαστικής, Ιατρικής Σχολής, Πανεπιστημίου Αθηνών
2Ph.D Ιατροδικαστής, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας ΕΚΠΑ
3MSc Ιατρός Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας ΕΚΠΑ
4Καθηγήτρια Ιατροδικαστικής, Διευθύντρια Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας ΕΚΠΑ
5Καθηγητής Παθολογίας- Λοιμωξιολογίας, Δ ΄Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Παν/μιου Αθηνών ΄, ΠΓΝ “Αττικόν”.
Impact of Covid-19 lockdown on characteristics of autopsy cases in Greece. Comparison between 2019 and 2020
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό: Forensic Science International Volume 313, August 2020, 110365
https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2020.110365
Κατά την έναρξη της πανδημίας, για τον περιορισμό εξάπλωσης της νόσου από λοίμωξη με SARS-CoV-2, καθώς δεν υφίσταντο επαρκή μέτρα προφύλαξης ή κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, προτάθηκε η εφαρμογή διαφόρων μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Μεταξύ άλλων προτάθηκε η τήρηση ελάχιστης απόστασης από τους άλλους ή ακόμη και η γενικευμένη απαγόρευση κυκλοφορίας, η οποία θα περιλάμβανε την αναστολή λειτουργίας της πλειονότητας των εμπορικών καταστημάτων και την κατ’ εξαίρεση, δηλαδή την υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μετακίνηση των πολιτών.
Στην Ελλάδα αποφασίσθηκε η λήψη του δεύτερου και πιο δραστικού μέτρου, με την σταδιακή επιβολή του μέτρου της προσωρινής απαγόρευσης μεταξύ άλλων της λειτουργίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων, των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, σχολικών μονάδων όλων των βαθμίδων, ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, κέντρων ξένων γλωσσών, καθώς και του προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών.
Την 16η εβδομάδα του 2020 στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης σημειώθηκε μία σημαντική αύξηση της θνησιμότητας, χωρίς ωστόσο αυτό να διαπιστωθεί και στη χώρα μας.
- Μεθοδολογία
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η ανίχνευση τυχόν διαφοροποιήσεων στον αριθμό των θανάτων που διερευνήθηκαν με ιατροδικαστική εξέταση, κατά τον πρώτο μήνα μετά την επιβολή του μέτρου του προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας στην Ελλάδα, σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα κατά το έτος 2019.
Στο Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. διενεργούνται ιατροδικαστικές πράξεις, για περιστατικά που επιλαμβάνονται οι Αστυνομικές Διευθύνσεις Βορειοανατολικής και Νοτιοανατολικής Αττικής καθώς και η Αστυνομική Διεύθυνση Ευβοίας.
Ο πληθυσμός στις προαναφερθείσες περιοχές ανέρχεται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας αφορούν σε ένα αξιόλογο δείγμα πληθυσμού της Ελλάδας.
Η στατιστική ανάλυση διενεργήθηκε με χρήση του υπολογιστικού προγράμματος IBM SPSS Ver. 25. Ως στατιστικά σημαντικό ορίσθηκε p<0.05. Οι κατηγορικές μεταβλητές αναφέρθηκαν ως αριθμοί και ποσοστά. Για τις συγκρίσεις πραγματοποιήθηκαν δοκιμασία Τ και η δοκιμασία Pearson Chi-Square (για συνεχείς και κατηγορικές μεταβλητές αντιστοίχως). Λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους του δείγματος, σε περίπτωση που δεν ήταν δυνατή η δοκιμασία Pearson Chi-Square, χρησιμοποιήθηκε η ακριβής δοκιμασία Fischer’s.
- Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα του δείγματος που συλλέχθηκε συνοψίζονται στον πίνακα 1.
- Συζήτηση-Συμπεράσματα
Η έγκαιρη υιοθέτηση των έκτακτων μέτρων στην Ελληνική επικράτεια, η οποία αφορούσε σε όλους τους τομείς της ζωής, λειτούργησε προληπτικά και απέτρεψε τη συμπίεση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την προσήκουσα διαχείριση όλων των περιστατικών και όχι μόνον εκείνων που σχετίζονταν με την πανδημία.
Με βάση τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης του εξετασθέντος δείγματος, δεν προέκυψαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δύο υπό μελέτη χρονικές περιόδους (16/03/2019-15/04/2019 και 13/03/2020-15/04/2020), με την εξαίρεση της ηλικιακής ομάδας 70-79 ετών η οποία παρουσίασε μια αύξηση το 2020.
Η ανάλυσή μας δεν κατέδειξε στατιστικώς σημαντική διαφορά ειδικά σε ότι αφορά στα θανατηφόρα εμφράγματα του μυοκαρδίου, ανάμεσα στα δύο έτη. Σε ότι αφορά στους βίαιους θανάτους, η διαπιστωθείσα μείωση του 2020, δεν αποδείχθηκε στατιστικά σημαντική, με εξαίρεση τους θανάτους συνεπεία οδικών τροχαίων ατυχημάτων, προφανώς λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας.
