Ιατρική επιμέλεια- απόδοση στα ελληνικά: Ροζανή Σοφία
Θρομβοεμβολικές επιπλοκές και καρδιαγγειακά επεισόδια σχετιζόμενα με την κοιλιοκάκη
Φουσέκης Φ.1, Μπέκα Ε.1, Μητσέλος Ι.1, Μηλιώνης Χ.2, Χριστοδούλου Δ.3
- Τμήμα Γαστρεντερολογίας- Ηπατολογίας, Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων
- Α΄ Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων
- Τμήμα Γαστρεντερολογίας- Ηπατολογίας, Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων
Thromboembolic complications and cardiovascular events associated with celiac disease
Δημοσιεύθηκε στο Irish Journal of Medical Science, Ιούλιος 2020, DOI: 10.1007/s11845-020-02315-2 ,
Η κοιλιοκάκη (CD) είναι μια χρόνια εντερική ασθένεια διαμεσολαβούμενη από το ανοσοποιητικό σύστημα και εμφανίζεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση που εκτίθενται στη γλουτένη. Αν και επηρεάζει κυρίως το λεπτό έντερο, το CD έχει συσχετιστεί με ένα ευρύ φάσμα εξωεντερικών εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένων των θρομβοεμβολών και των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ο κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφράγματος του μυοκαρδίου και θρομβοεμβολής, όπως θρόμβωση των εν τω βάθει φλεβών και πνευμονική εμβολή, είναι υψηλότερος σε ασθενείς με CD, ενώ υπάρχουν σωρευτικά στοιχεία ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη σε ασθενείς με CD μειώνει τον κίνδυνο αυτών των επιπλοκών. Ο παθογενετικός μηχανισμός της αύξησης της υπερπηκτικότητας στην κοιλιοκάκη είναι πολυπαραγοντικός και περιλαμβάνει την υπερ-ομοκυστεϊναιμία λόγω δυσαπορρόφησης των βιταμινών Β12, Β6 και του φυλλικού οξέος, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, επιτάχυνση της αθηροσκλήρωσης, χρόνια φλεγμονή, θρομβοκυττάρωση και θρομβοφιλία. Επομένως, σε περιπτώσεις θρομβοεμβολικών επιπλοκών και καρδιαγγειακών παθήσεων αγνώστου αιτιολογίας, η σκέψη των κλινικών ιατρών για πιθανή κοιλιοκάκη είναι δικαιολογημένη.
Abstract
Celiac disease (CD) is a chronic intestinal immune-mediated disease occurring in genetically susceptible individuals who are exposed to gluten. Although it primarily affects the small intestine, CD has been associated with a wide spectrum of extraintestinal manifestations, including thromboembolism and cardiovascular events. The risk of ischemic stroke, myocardial infarction, and thromboembolism, such as deep vein thrombosis and pulmonary embolism, is higher in patients with CD, while there is accumulating evidence that gluten-free diet in CD patients decreases the risk of these complications. The pathogenetic mechanism of increasing hypercoagulability in CD is multifactorial and involves hyperhomocysteinemia due to malabsorption of vitamins B12, B6, and folic acid; endothelial dysfunction; acceleration of atherosclerosis; chronic inflammation; thrombocytosis; and thrombophilia. Therefore, in cases of thromboembolic complications and cardiovascular disease of obscure etiology, clinicians’ awareness of possible celiac disease is warranted.