ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ1, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΨΑΛΗ1, ΕΛΕΝΗ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ1 , ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΗΡΙΟΣ1, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ1, ΦΛΩΡΑ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ2, ΘΕΟΔΩΡΑ ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΥ1,3 , ΜΑΡΙΑ ΤΣΟΛΙΑ1 , ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ν. ΣΕΡΓΕΝΤΑΝΗΣ1,3 , ΆΡΤΕΜΙΣ ΤΣΙΤΣΙΚΑ1
1 ΠΜΣ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
2 Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής και Έδρα UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
3 Θεραπευτική Κλινική, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Obesity in Children and Adolescents during COVID-19 Pandemic
Δημοσιεύτηκε στο: Children 2021, 8(2), 135; MDPI doi.org/10.3390/children8020135
Εισαγωγή:
Η πανδημία της COVID-19 δημιούργησε αλλαγές στην καθημερινότητα, κυρίως λόγω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν παγκοσμίως. Υιοθετήθηκαν μέτρα όπως το κλείσιμο των σχολείων, η παραμονή στο σπίτι, η κοινωνική αποσταστιοποίηση, η υποχρεωτική χρήση μάσκας, ο περιορισμός των κινήσεων κ.α. με σκοπό τον περιορισμό της μετάδοσης και της πίεσης που δέχονταν τα συστήματα υγείας. Αυτές οι αλλαγές ώθησαν τους ανθρώπους να διαφοροποιήσουν τις καθημερινές δραστηριότητες τους και την διατροφή τους, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς και κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων επεξεργασμένου φαγητού λόγω του φόβου έλλειψης. Ταυτόχρονα, ο χρόνος μπροστά από οθόνες (λάπτοπ, κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ) καθώς και η καθιστική ζωή ενισχύθηκαν, ενώ παράλληλα περιορίστηκε η σωματική άσκηση.
Σκοπός:
Λαμβάνοντας υπόψη τις καθημερινές αλλαγές που προκάλεσε η πανδημία της COVID-19, η διερεύνηση της επίπτωσης αυτών στην αύξηση του σωματικού βάρους και η πιθανή αύξηση του επιπολασμού σε παιδιά και εφήβους, θεωρήθηκε υψίστης σημασίας. Ο βασικός σκοπός της συγκεκριμένης βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η ανάλυση των αλλαγών του σωαμτικού βάρους και της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους (ηλικίας 11 έως 21 χρονών) από την εμφάνιση της COVID-19 και κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19.
Υλικό-Μέθοδος:
Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική αναζήτηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2020. Κατά την αναζήτηση χρησιμοποιήθηκαν όροι όπως (COVID-19 OR SARS-CoV-19 OR SARS-CoV-2 OR “2019-nCoV” OR “novel coronavirus”) και (child OR children OR kid OR kids OR teen OR teens OR adolescent OR adolescents OR teenager OR teenagers) και (obesity OR “weight gain” OR overweight OR obese OR fat) για τον καλύτερο προσδιορισμό του θέματος. Επιπλέον, εξετάσθηκαν και οι βιβλιογραφικές αναφορές των άρθρων και βιβλιογραφικών ανασκοπήσεων σχετικών με το θέμα, χρησιμοποιώντας την τεχνική της χιονοστιβάδας.
Αποτελέσματα:
Από την αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων ανακτήθηκαν 7171 άρθρα, εκ των οποίων τα 850 ήταν διπλότυπα και τα 5566 απορρίφθηκαν από τον τίτλο και την περίληψη ως μη σχετικά με το θέμα. Περισσότερα από 59 αποτέλεσαν βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις, ενώ 15 θεωρήθηκαν επιλέξιμα μετά από έλεγχο του κειμένου. Από αυτά, τα 9 αναφέρονταν σε 17,028,111 παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες από 5 έως 25 χρονών, 5 αναφέρονταν σε έρευνες που υπήρχε διαφοροποίηση ως προς την ηλικία (n=20,521) και μια συμπεριλάμβανε γονείς με παιδιά 5 έως 18 ετών (n=584). Κατά την διάρκεια της περιόδου της COVID-19, τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες αύξησαν την κατανάλωση του φαγητού και ως επακόλουθο το σωματικό τους βάρος. Παρατηρήθηκαν αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, με πιο συχνή την κατανάλωση κρέατος, πατάτας και αναψυκτικών. Ιδιαίτερη ανησυχία προκλήθηκε κυρίως λόγω του φόβου σχετικά με την διαθεσιμότητα της τροφής. Επιπλέον, λόγω των περιοριστικών μέτρων και του περιορισμού των κινήσεων, η σωματική άσκηση περιορίστηκε στην απολύτως απαραίτητη, με τους γονείς να αναφέρουν αύξηση στην καθιστική ζωή των παιδιών.
Συμπεράσματα:
Οι περιορισμοί της COVID-19 μετέβαλαν την καθημερινή ρουτίνα των παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων και προκάλεσαν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες και σωματική δραστηριότητα. Για να μπορέσουν να προστατευθούν, σημαντικό είναι οι επίστημονες υγείας να τονίσουν τους κινδύνους της παχυσαρκίας και να προτείνουν στρατηγικές πρόληψης, πάντοτε με τη συμμετοχή των γονέων. Επιπλέον, παγκόσμιου βεληνεκούς πολιτικές, κατευθυντήριες οδηγίες και προληπτικά μέτρα θα έπρεπε ιδανικά να καθιερωθούν.